Internet jako narzędzie pozwalające na niemal nieograniczone dzielenie się dowolnymi treściami mocno wpłynął na pojmowanie pojęcia praw autorskich. Wiele osób przyjmuje, że co raz zostało udostępnione, należy w zasadzie „do wszystkich”. I chociaż nie jest to oczywiście prawda, to rozumienie prawa autorskiego w sieci bywa specyficzne. Większość osób zdaje sobie już sprawę z możliwości naruszenia praw majątkowych do utworu. Ciągle jednak swobodnie podchodzi się do kwestii prawidłowego oznaczenia twórcy. Biorąc pod uwagę, że wyjątkowo chętnie używamy w sieci fotografii, prawa osobiste do zdjęć mają duże praktyczne znaczenie.
Prawa osobiste do zdjęć – pojęcie
Warto przypomnieć, że fotograf jako autor fotografii jest jedynym podmiotem, któremu przysługują prawa osobiste do zdjęć. Nie może ich zbyć ani się ich zrzec. Prawa te są nieograniczone w czasie i nie podlegają dziedziczeniu. Autor nabywa te prawa bez spełniania jakichkolwiek procedur czy dokonywania oświadczeń.
Do praw osobistych fotografa zaliczymy prawo do autorstwa zdjęcia, oznaczenia go swoim imieniem, nazwiskiem lub pseudonimem oraz prawo do decydowania o pierwszym udostepnieniu utworu. Przysługuje mu również prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystywania.
Prawa osobiste do zdjęć – publikacja zdjęcia bez oznaczenia autora
Prawa osobiste do zdjęć zdecydowanie najczęściej naruszane są poprzez publikację zdjęcia bez oznaczenia autora. Zwykle ma to miejsce na stronach Internetowych, ale nie jest to reguła. Także gazety i czasopisma „zapominają” o podpisaniu zdjęcia danymi autora.
Oczywiście możliwa jest sytuacja, w której autor zdjęcia nie ujawnia się, gdyż wyraźnie chce pozostać anonimowy. Jest to jedyny przypadek, w którym można go nie oznaczać, chociaż i tak warto dodać dopisek „autor nieznany” lub „autor anonimowy”.
Użycie zdjęcia znalezionego w Internecie
Co jednak w przypadku, gdy chcemy posłużyć się zdjęciem, które wielokrotnie było udostępniane w Internecie bez odpowiedniego oznaczenia autora? W takim przypadku, jeżeli nie jesteśmy w stanie odszukać pewnej informacji o anonimowym udostępnieniu zdjęcia, lepiej zrezygnować. Orzecznictwo sądów wskazuje, że tego typu sytuacja w żaden sposób nie zmniejsza wagi naruszenia. To, że odnalezienie autora jest bardzo trudne nie stanowi więc usprawiedliwienia na pubilkację zdjęcia bez jego oznaczenia tak długo, jak jego ustalenie było możliwe. Szczególnie wydawcy gazet i serwisów internetowych zobowiązani są do szczególnej staranności w tym zakresie. Równie ważne wskazanie autora jest często ujawnienie źródła zdjęcia.
To, że odnalezienie autora jest bardzo trudne nie stanowi więc usprawiedliwienia na pubilkację zdjęcia bez jego oznaczenia tak długo, jak jego ustalenie było możliwe.
W razie wątpliwości najbezpieczniej więc użyć zamiennika – np. zdjęcia wykonanego samodzielnie lub pozyskanego ze stron agregujących fotografie dozwolone do użycia zgodnie z licencją Creative Commons – bez opłat oraz konieczności oznaczenia autora.
Podpisywanie zdjęć
Warto zwrócić uwagę na to, że wiele zdjęć udostępnianych w Internecie nie posiada podpisu. W związku z tym uznamy, że udostępniono je anonimowo. Dlatego też ważne aby fotograf podpisywał swoje zdjęcia w sposób jednoznaczny, np. „Autor – Anna Kowalska”. Nawet jeżeli wykonujesz je całkowicie amatorsko. Bez prawidłowego działania ze strony autora zdjęcia dochodzenie przez niego praw może być bardzo trudne, a czasami niemożliwe.
Jest mi niezmiernie miło, że trafiłeś na mojego bloga. Nazywam się Edyta Duchnowska i jestem radcą prawnym i prowadzę Kancelarię Radcy Prawnego Edyta Duchnowska. Jeżeli masz jakieś pytania to możesz do mnie napisać: edyta@duchnowska.pl albo zadzwonić 602378913.
Brak komentarzy