Licencje open source tj. dotyczące otwartego oprogramowania to jeden bardziej kontrowersyjnych tematów dotyczących prawa własności intelektualnej. Wiąże się z nimi m.in. trwający od kilkudziesięciu lat spór ideologiczny i filozoficzny. Część osób uważa nawet, że prawo autorskie stoi na przeszkodzie rozwojowi programowania. Jednocześnie coraz większą popularnością cieszą się otwarte licencje open source. Warto więc zapoznać się z tym pojęciem i najpopularniejszymi rodzajami licencji.
Licencje open source – otwarte i wolne oprogramowanie
Zostawiając spory ideologiczne za sobą, możemy w nieco uproszczony sposób uznać, że licencje open source niosą ze sobą pewne przeciwieństwo prawa autorskiego. Stanowią system, który w założeniu ma poszerzać możliwości udostępniania i modyfikacji kodu programistycznego dla każdego. Tradycyjnie pojmowane prawo autorskie ma natomiast twórcę chronić przed takimi działaniami osób trzecich.
Licencje open source – czy program darmowy zawsze jest „wolny”?
Warto zwrócić uwagę, że bardzo często oprogramowanie darmowe nie będzie mogło być nazwane wolnym, czy też otwartym. O ile jest ono bowiem darmowe dla użytkownika, to posiada liczne ograniczenia – nie można z niego np. korzystać w celach komercyjnych, nie można ingerować w kod itd. Jest to tzw. freeware. Niezależnie od tego czy płatne czy też darmowe, oprogramowanie „zamknięte” czyli z niejawnym kodem źródłowym jest przeciwieństwem open source.
Licencje open source
Musisz wiedzieć, że istnieje kilkadziesiąt licencji, które mogą być postrzegane jako licencje open source, przy czym elementem wspólnym jest zawsze otwarty kod źródłowy. Poszczególne licencje w różny sposób traktują natomiast m.in. wolność redystrybucji, prawa do kodu pochodnego czy rozpowszechnianie licencji. Poniżej krótko opiszemy jedynie najważniejsze z nich.
Licencje GNU GPL i LGPL
Jej założeniem jest możliwość uruchomienia program w dowolnym celu, z prawem do swobodnej modyfikacji kodu przez każdego. Dopuszcza również możliwość rozpowszechniania kopii kodu zarówno w formacie oryginalnym jak i zmodyfikowanym. Jednocześnie istnieje tu pewne ograniczenie – otóż wszystkie pochodne od kodu na licencji GNU GPL również automatycznie zostają objęte tą licencją. Występuje więc przymus objęcia nowego programu właśnie tą licencją. Jej wariacją jest licencja LGPL, która nie nakłada ograniczeń na zmodyfikowany kod a jedynie na pliki źródłowe.
Licencje MIT i BSD
Dużo bardziej liberalna licencja MIT pozwala dopuszcza całkowitą wolność ingerencji w kod źródłowy i jego rozpowszechnianie. Użytkownik może go używać, kopiować, modyfikować i rozpowszechniać w dowolnej formie. Musi on jednak podać informację o autorze. Dodatkowo nie nakłada się tu obowiązku, aby kod pochodny został objęty taką samą licencją. Niezwykle podobna jest licencja BSD, która dodatkowo zawiera wymóg zawarcia tzw. klauzuli ogłoszeniowej na materiałach reklamujących produkty korzystające z kodu. Zawiera ona informację o tym kto stworzył program.
Czy warto korzystać z oprogramowania Open Source
Pierwsze wrażenie osoby niezaznajomionej ze specyfiką pracy nad kodem programistycznym może być takie, że licencje open source w gruncie rzeczy mają zastosowanie do twórczości amatorskiej. To jednak mylny obraz sprawy. Przewagą otwartego oprogramowania jest to, że jego kod jest stale poprawiany i udoskonalany. W przypadku kodu zamkniętego nie jest to możliwe. Liczba testerów jest zawsze ograniczona i zazwyczaj nie są oni w stanie wyłapać wszystkich błędów, także tych poważnych i krytycznych. Również sam proces naprawienia kodu zamkniętego trwa o wiele dłużej niż w przypadku open source.
Jest mi niezmiernie miło, że trafiłeś na mojego bloga. Nazywam się Edyta Duchnowska i jestem radcą prawnym i prowadzę Kancelarię Radcy Prawnego Edyta Duchnowska. Jeżeli masz jakieś pytania to możesz do mnie napisać: edyta@duchnowska.pl albo zadzwonić 602378913.
Brak komentarzy