Tak jak pisaliśmy poprzednio we wpisie Co powinna zawierać umowa o dzieło? umowa o dzieło to jest jednym z najważniejszych dla twórców kontraktów. Zwłaszcza, że jej efekt może uzyskać ochronę prawnoautorską – chociaż nie jest to reguła. Umowa o dzieło często bywa jednak mylona z umową zlecenia czy też świadczenia usług co ma doniosłe znaczenie w praktyce. Umowa może bowiem zostać podważona przez ZUS. Ponieważ o rodzaju umowy nie decyduje jej nazwa, a treść i zamiar stron, to warto wiedzieć – co może być dziełem?
Co może być dziełem według kodeksu cywilnego?
Kodeks cywilny nie wskazuje wprost definicji dzieła. Zamiast tego stawia warunki jakie powinno ono spełnić. Po pierwsze musi być ono oznaczone – w umowie lub załącznikach do niej. Jest rezultatem działań wykonawcy i w momencie zawarcia umowy nie istnieje. Wykonawca siłą rzeczy powinien wiedzieć czego oczekuje od niego zamawiający – umowa jest więc w pewnym sensie projektem i pierwowzorem dzieła. Dzieło musi być oznaczone w taki sposób, aby było możliwe obiektywne zweryfikowanie jego poprawności.
Co może być dziełem – test na istnienie wad i odrębność
Jedną z podstawowych cech dzieła, jest możliwość jego oceny pod kątem istnienia wad – tzw. test rękojmi. Jeżeli nie jest możliwe przeprowadzenie sprawdzenia pod katem istnienia wad, to prawdopodobnie mamy w rzeczywistości do czynienia z umową zlecenia.
Kolejną cechą dzieła jest jego odrębność. To rezultat pracy wykonawcy, który posiada cechę niezależności od jego wcześniejszych i późniejszych działań. Musi również istnieć w postaci postrzegalnej i pozwalającej odróżnić je od innych przedmiotów.
Czy dzieło musi być niepowtarzalne?
Warto pamiętać, że dzieło nie musi być czymś całkowicie nowym, oryginalnym i niepowtarzalnym. Kodeks cywilny nie stawia bowiem przed dziełem takich wymogów jak prawo autorskie dla utworu. Dzieło może oczywiście takie cechy posiadać i wtedy dodatkowo zostaje objęte ochroną prawnoautorską. Uznamy to jednak tylko za pewien dodatkowy walor i element.
Co może być dziełem – dzieło materialne i niematerialne
Najbardziej podstawowym typem dzieła jest dzieło materialne. Jako przykład możemy podać sporządzenie rysunku, planu czy projektu. Takim dziełem będzie również wykonanie przedmiotu – np. mebli albo uszycie ubrań. Do tego typu dzieł należy też m.in. umowa o naprawę lub konserwację sprzętu.
Efekt umowy o wykonanie dzieła niematerialnego nie ma uchwytnej, rzeczywistej postaci. W praktyce często trudno jest rozróżnić je od zlecenia. Tego typu dzieło to np. wygłoszenie wykładu, koncert muzyczny czy audycja radiowa.
Co może być dziełem – stworzenie a przeróbka
Umowa o dzieło to przede wszystkim umowa rezultatu – nie jest wymagane przy tym, aby było to stworzenie całkowicie nowej rzeczy. Oczywiście, jak w przykładach podanych wyżej, najczęściej tak właśnie będzie. Zdarza się jednak, że umowa dotyczy odpowiedniego przerobienia już istniejących rzeczy (np. przeróbki ubrań czy projektu scenariusza), albo też ich naprawy.
Co może być dziełem – powtarzalność dzieła
Co do zasady dziełem nie może być szereg powtarzalnych czynności, zwłaszcza, jeżeli są to czynności proste. Najczęściej zakwalifikujemy umowę dotyczącą tego typu jako umowę o świadczenie usług. Jednocześnie cykliczność i powtarzalność nie skreślają całkowicie dzieła i możliwe jest np. zawarcie umowy o zagranie szeregu koncertów. Oczywiście, taka umowa musi zostać odpowiednio skonstruowana a dzieło właściwie oznaczone.
Umowa o dzieło dotyczy wykonania oznaczonego dzieła materialnego lub niematerialnego, które może stanowić nowy twór lub przeróbkę istniejącej rzeczy. Musi przy tym istnieć możliwość poddania dzieła sprawdzianowi na istnienie wad. Dzieło nie musi być oryginalne i niepowtarzalne jak utwór.
Jest mi niezmiernie miło, że trafiłeś na mojego bloga. Nazywam się Edyta Duchnowska i jestem radcą prawnym i prowadzę Kancelarię Radcy Prawnego Edyta Duchnowska. Jeżeli masz jakieś pytania to możesz do mnie napisać: edyta@duchnowska.pl albo zadzwonić 602378913.
Brak komentarzy